Paul GavriliykΧίτλερ και Πούτιν: 1938 και 2022
Ο Χίτλερ εκφώνησε την ομιλία του στο γερμανικό Ράιχσταγκ στις 12 Σεπτεμβρίου 1938, λίγες εβδομάδες προτού τα γερμανικά τανκς περάσουν τα γερμανο-τσεχικά σύνορα εισβάλλοντας στην Τσεχοσλοβακία. Ο Πούτιν εκφώνησε την ομιλία του προς το ρωσικό έθνος στις 21 Φεβρουαρίου 2022, ενώ έδινε εντολή να περάσουν τα ρωσικά τανκς τα σύνορα της Ρωσίας με την Ανατολική Ουκρανία.
Ως κύριο λόγο για την εισβολή, ο Χίτλερ ανέφερε τα διογκωμένα παράπονα της μειονότητας των τρισήμισυ εκατομμυρίων Γερμανών στην Τσεχοσλοβακία. Ο Πούτιν συχνά αναφέρει την υποτιθέμενη καταπίεση των Ρωσόφωνων στην Ουκρανία ως τον κύριο λόγο για την εισβολή το 2014 και ξανά τώρα, το 2022. Εγώ ο ίδιος είμαι ρωσόφωνος Ουκρανός. Γνωρίζω από προσωπική εμπειρία ότι ο ισχυρισμός του Πούτιν είναι ψέμα. Η Ουκρανία είναι μια δίγλωσση χώρα, όπου τα ρωσικά είναι σχεδόν εξίσου διαδεδομένα με τα ουκρανικά. Οι ρωσόφωνοι στην Ουκρανία έχουν ευρύτερα πολιτικά δικαιώματα από τους ομολόγους τους στη Ρωσία του Πούτιν.
O Χίτλερ αρνήθηκε από μόνος του την ιδιότητα του κράτους στην Τσεχοσλοβακία. Η στρατηγική του Πούτιν με την Ουκρανία είναι πολύ παρόμοια. Και οι δύο υποστηρίχθηκαν από τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού της χώρας τους· αλλά και οι δύο έχουν και «χρήσιμους ηλίθιους» στο εξωτερικό, που είναι πρόθυμοι να πιστέψουν τις ανοησίες τους.
Ο Χίτλερ, ενώ παραπονιόταν για τη υποτιθέμενη καταπίεση της Γερμανικής μειονότητας στην Τσεχοσλοβακία, ήδη είχε αρχίσει τον διωγμό των Εβραίων στη Γερμανία. Στην πραγματικότητα, τα πρώτα στρατόπεδα συγκέντρωσης είχαν εμφανιστεί ήδη από το 1933 και 400 διατάγματα και κανονισμοί είχαν δημοσιευτεί για τον περιορισμό των δημόσιων και ιδιωτικών δικαιωμάτων των Εβραίων. Καθώς ο Πούτιν διέδιδε ψέματα για την καταπίεση των Ρωσόφωνων στην Ουκρανία, άρχισε να καταπιέζει και να διώκει βάναυσα τους Τατάρους της Κριμαίας, αμέσως μετά την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Για τις διώξεις των Τατάρων υπάρχει πλήθος τεκμηρίων.
Στην ομιλία του, ο Χίτλερ αμφισβήτησε την ύπαρξη των Τσέχων ως έθνους, μιλώντας για «το λεγόμενο έθνος των Τσέχων» και κατηγορώντας τη Συνθήκη των Βερσαλλιών (1919) πως δημιούργησε «το ανώμαλο κράτος της Τσεχοσλοβακίας». Όμοια όπως ο Χίτλερ, ο Πούτιν ισχυρίζεται στην ομιλία του ότι «η Ουκρανία δεν είχε ποτέ τις παραδόσεις ενός πραγματικού κράτους» και πιστώνει τη δημιουργία ενός έθνους που υπήρχε αιώνες πριν από την δημιουργία της Μόσχας στην «μπολσεβικική, κομμουνιστική Ρωσία». Με άλλα λόγια, ο Χίτλερ αρνήθηκε από μόνος του την ιδιότητα του κράτους στην Τσεχοσλοβακία. Η στρατηγική του Πούτιν με την Ουκρανία είναι πολύ παρόμοια. Και οι δύο υποστηρίχθηκαν από τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού της χώρας τους· αλλά και οι δύο έχουν και «χρήσιμους ηλίθιους» στο εξωτερικό, που είναι πρόθυμοι να πιστέψουν τις ανοησίες τους.
Ο κύριος καημός του Χίτλερ ήταν η ήττα και ο εξευτελισμός της Γερμανίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1918). Η παρατεταμένη μνησικακία του Πούτιν προέρχεται από την ειρηνική διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, την οποία ατυχώς χαρακτήρισε ως «τη μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του [εικοστού] αιώνα». Ο Πούτιν πιστεύει ότι κάποια εκδοχή της Ρωσικής Αυτοκρατορίας θα μπορούσε ακόμα να ανασυσταθεί και έτσι άμεσος στόχος του είναι η εισβολή στην Ουκρανία. Ωστόσο, υπάρχουν σοβαροί λόγοι να πιστεύουμε ότι δεν θα σταματήσει στην Ουκρανία.
Ο Χίτλερ ενεργούσε ως δικτάτορας, ταύτισε τον εαυτό του με το γερμανικό έθνος και απαιτούσε θυσίες από τους Γερμανούς. Ο Πούτιν έχει γίνει ασυγκίνητος και θα μετατραπεί σε δικτάτορα με τη λογική του πολέμου που βρίσκει αντίθετο όλον τον υπόλοιπο κόσμο.
Η ομιλία του Χίτλερ περιλάμβανε την ακόλουθη υπόσχεση: «Δήλωσα ότι τα σύνορα μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας είναι οριστικά». Στη συνέχεια ισχυριζόταν ότι «η Γερμανία δεν έχει συμφέροντα στη Δύση, και το δυτικό μας τείχος είναι για πάντα το σύνορο του Ράιχ στα δυτικά». Τώρα, ξέρουμε πού κατέληξε όλο αυτό. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Πούτιν δεν δίνει καμία διαβεβαίωση σχετικά με την ακεραιότητα των συνόρων των γειτονικών κρατών, ιδιαίτερα των χωρών της Βαλτικής και της Πολωνίας. Τα κατορθώματα του Πούτιν μέχρι σήμερα μιλούν από μόνα τους: παραβίασε τα σύνορα της Μολδαβίας στην Υπερδνειστερία (1992) και προσάρτησε δύο περιοχές της Γεωργίας (2008) και σχεδόν το ένα έβδομο της Ουκρανίας (2014, με οριστικοποίηση το 2022).
Το Σύμφωνο του Μονάχου της 30ης Σεπτεμβρίου 1938 ανάγκασε την Τσεχοσλοβακία να παραχωρήσει μεγάλο μέρος της επικράτειάς της και έδωσε στον Χίτλερ την άδεια να καταλάβει τις κυρίως γερμανόφωνες περιοχές της χώρας. Ωστόσο, αυτή η προσπάθεια των ευρωπαϊκών μεγάλων δυνάμεων να κατευνάσουν τον Φύρερ απλά τον ενθάρρυνε να γίνει πιο επιθετικός. Ομοίως, οι συμφωνίες του Μινσκ του 2015, οι οποίες ήταν συνολικά ασύμφορες για την Ουκρανία, επέτρεψαν στο Κρεμλίνο να χρησιμοποιήσει την διακοπείσα σύγκρουση ως όχημα αποσταθεροποίησης της Ουκρανίας. Επιτρέποντας στα ρωσικά τανκς να εισέλθουν ανοιχτά στο έδαφος της Ανατολικής Ουκρανίας, ο Πούτιν ακύρωσε οποιεσδήποτε παλαιότερες συμφωνίες για σεβασμό της εδαφικής κυριαρχίας της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που έγιναν στο Μινσκ.
Ο Χίτλερ ενεργούσε ως δικτάτορας, ταύτισε τον εαυτό του με το γερμανικό έθνος και απαιτούσε θυσίες από τους Γερμανούς. Ο Πούτιν έχει γίνει ασυγκίνητος και θα μετατραπεί σε δικτάτορα με τη λογική του πολέμου που βρίσκει αντίθετο όλον τον υπόλοιπο κόσμο.
Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ουκρανία, η Λευκορωσία και η Πολωνία έγιναν οι «αιματοβαμμένες χώρες» που υπέστησαν τις περισσότερες κατά κεφαλήν απώλειες. Εάν ο Πούτιν προχωρήσει προς το Κίεβο, η φράση που αναμασά ο πρόεδρος Μπάιντεν, ότι το ΝΑΤΟ θα προστατεύει στρατιωτικά μόνο τους δικούς του συμμάχους, δεν αρκεί για να αναχαιτιστεί η σύγκρουση. Κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει το 1938 ότι η προσάρτηση της Αυστρίας και η κατοχή της Τσεχοσλοβακίας θα οδηγούσαν σε έναν πόλεμο που θα στοίχιζε 75, ίσως και 80, εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές. Ομοίως, η προσάρτηση της Κριμαίας από τον Πούτιν και η κατοχή της Ανατολικής Ουκρανίας θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του αιώνα μας. Τα μαθήματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, θα βοηθήσουν τον κόσμο να αντιληφθεί και να αποτρέψει αυτήν την καταστροφή;
Ο Paul Gavrilyuk είναι καθηγητής στην έδρα Θεολογίας και Φιλοσοφίας στο Τμήμα Θεολογίας του Πανεπιστημίου του Αγίου Θωμά στο Σαιν Πωλ της Μινεσότα των ΗΠΑ. Επίσης είναι ιδρυτής και πρόεδρος της Διεθνούς Ορθόδοξης Θεολογικής Ένωσης (IOTA).
To εικαστικό ανήκει στον Ουκρανό σκιτσογράφο Olesky Kustovsky, γνωστό ως Kusto, και δημοσιεύτηκε στην ειδησιογραφικό ιστοσελίδα radiosvoboda.org.
Μαγδαληνή Θωμά
